podes deixar o sombreiro posto [videoclip]

–
Este enredo vai adicado a mari de piloño.

A comarca natural da Ulla ten unha tradición única e orixinal polo antroido, da que hai testemuñas dende mediados do século XIX.
Os xenerais e correos percorren as parroquias ao longo do día dando vivas ós veciños, acompañados dun “exército” de abandeirados, coros, comparsas e parrandas.
Despois prodúcese “o atranque” ou alto, onde se enfrontan dialécticamente facendo burla da política ou de asuntos locais, utilizando unha rima sinxela (da que non fan moito caso) e un soniquete característico, con lixeiras variantes dunhas parroquias a outras.

cos pés no orballo [1001 amañeceres, VII]

Nas terras do Deza recibin o rompente do sol cos pés no orballo [van 16].
A mañá abriríase morna en canto a brétema abandonou o leito do río desfacendo o seu abrazo íntimo.
[Escoita… bican o ar os asubíos.]
O sol destronou a noite.
[Eu quixera que fose un día eterno no que atopar algo, un camiño que as silveiras aínda non tapiaron.]
presentación de 2:13 con fotos dun amañecer en Silleda, lugares de Dornelas, Cira  e Augacai

na ribeira do eume [presentación de fotos]

Pareceume a auga, pero era a miña ansia ese rumor que escoitaba na fraga recóndita do Eume.

os adeuses

-A Coruña, 1957. © Alberto Martí.

Hai adeuses sen panos. Sen saloucos. Nen sequera bágoas.
Adeuses silenciosos, que deixan o mesmo baleiro

Está a piques de rematar a emotiva exposición de fotografía periodística de Alberto Martí. 
 

[Aquelas fotos remexeron no faiado da memoria, e trouxeron a un plano primeiro a lembranza de min mesma de meniña, só uns anos despois dos que abrangue a exposición, esperando ver baixar aos meus familiares polas escaleiras do barco.]

o espazo, o tempo

en español

Coa súa linguaxe pétrea falan as pedras do que viviron. Brúan, bisban, boquexan ou durmen a súa indiferencia ó sol.

[ca. 1930]

[Musitaban as pedras dos pendellos de A Golada a súa historia, pero eu descoñecía o idioma; escoitaba laios lonxanos que confundía co roce da brisa polos tellados.
(A próxima vez pedireille a Busto de Agolada que me traduza)].

A foto fíxoa Vicente Risco [“cando Risco era alguén”, como dixo Castelao]. Atopeina no blog Aquam Latam, onde explica que corresponde ó Paseo da Parranda, e fala da desafortunada decisión de derrubar en troques de restaurar; do romanticismo da arquitectura sin arquitectos e a plasticidade do lugar.
Aquí fotos de 1960 do fotógrafo vigués Manuel Novoa Rodríguez.
E este precioso vídeo dos pendellos na actualidade feito por xdafonte

kosmogonías

Marchou o sol a esconderse do outro lado da ensenada, tralo castelo de Santa Cruz, cara a Torre de Hércules, e deixou como despedida unha noite cálida e ardentías na auga do mar. Mesturouse o arrecendo do polbo á feira, do salitre, da herba seca. Os músicos de Berrogüeto apareceron no escenario e fixeron que os vellos sons e os novos fosen de ganchete… [Vinos eu ir, flotando polo ar, coma nun cadro de Chagall].

Eu non sabía que había
tanta alegría nas bágoas
nin neve nas bidueiras
nin esperanza nas mágoas

 

Letra: Manuel Rivas
Música: Quico Comesaña / Xabier Díaz.-
Vídeo de youtube  Alalá da noite [4:34]